Ik heb bij Kifkif een T-shirt besteld waarop in het groot 'allochtoon' staat. Dubbel geestig is dat. Omdat 'allochtoon' er staat op de wijze van 'Lonsdale' - je weet wel, het merk dat geheel buiten zijn wil door neonazi's wordt geprefereerd, omdat de middelste letters 'nsda' verwijzen naar NSDAP, de partij van Hitler. In Nederland verboden sommige scholen Lonsdale kledij nadat racistische jongeren ermee uitpakten als afkorting van 'laat ons Nederlandse skinheads de allochtonen langzaam elimineren'. Ook geestig is het natuurlijk omdat ik geen allochtoon ben - het dragen van zo'n T-shirt zet niet enkel de skinheads een neus, maar ook de identiteitscategorieën in ons hoofd. Het is een statement.
Niet dat de kwestie voor mij nu zo duidelijk is. Wie is allochtoon? En is het wel wenselijk om dat woord te gebruiken? Vlak voor een panelgesprek over multiculturaliteit, integratie of discriminatie gebeurt het wel eens dat ik de medepanelleden waarvan ik vermoed dat ze die thema's vanuit een insiderperspectief beleven, vraag: zou het jullie storen als ik straks de term 'allochtoon' gebruik? Meestal niet. Maar het gebeurt dat ze vragen om dat woord te vermijden: stigmatiserend, wij/zij, verbale uitsluiting. Een alternatief dat precies dezelfde lading dekt, heeft men meestal niet. Toch niet in één woord. Maar dat kun je ook niet vragen. Als ik zo'n concept nodig heb om te zeggen wat ik wil zeggen, is dat mijn probleem, niet het hunne. Een louter praktisch probleem bovendien, dat niet kan opwegen tegen bezwaren van principiële aard.
Geen ander woord zoeken lijkt me sowieso de beste oplossing. De reden waarom een woord dat een groep mensen aanduidt als stigmatiserend wordt beschouwd, is immers verbonden met de mate waarin die groep gemarginaliseerd is of uitgesloten wordt. Zo lang dat probleem niet is opgelost, zal elke nieuwe naam voor de groep na verloop van tijd dezelfde stigmatiserende lading dragen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten